Opschalen van incidenten
De grote brand op een industrieterrein in Middenbeemster in juni had grote gevolgen voor inwoners en bedrijven in de omgeving. Om de schade te beperken schaalden de hulpdiensten op.
Wie helpen mee?
Als er wordt opgeschaald, zorgt de veiligheidsregio voor de juiste mensen, de middelen en de beste samenwerking. Hoe groter de schade, hoe meer partijen betrokken zijn. Naast de hulpdiensten worden soms ook mensen van een gemeente, netbeheerder of woningcorporatie gevraagd om mee te helpen. Alle experts vormen samen het hulpteam tijdens het incident.
Waarom schalen we op?
Ongeluk of naderende storm
Een groot ongeluk is niet de enige reden om op te schalen. Ook een naderende storm kan grote effecten hebben op inwoners en bedrijven. In zo’n situatie is er meer tijd om te bepalen wat er aan de hand is, en welke voorbereidingen er nodig zijn.
Dreiging
Bij een dreigende crisis zetten we de crisisorganisatie in, passend bij de situatie. Zo voorkomen we dat er te vroeg of te zwaar inzetten, terwijl we wel voorbereid zijn op een mogelijke verslechtering van de situatie.
Wel of niet opschalen?
Soms is niet meteen duidelijk hoe ernstig de situatie wordt. Dan zorgt het Veiligheids Informatie Knooppunt (VIK) dat er een crisisdiagnose wordt uitgevoerd. Dat helpt om de juiste keuze te maken en zo nodig de inzet stap voor stap uit te breiden.
Langer durende crises
Ook als een crisis langer duurt dan een paar dagen worden crisisfunctionarissen ingezet. Soms zijn aanvullende afspraken met gemeenten nodig zodat de crisisorganisatie langere tijd effectief kan blijven werken. Denk aan de coronapandemie of een langdurige uitval van energie.
Hoe word je geïnformeerd?
Tijdens een grote incidenten in Zaanstreek-Waterland vind je alle informatie over het incident op het liveblog op onze website, op Instagram en Facebook. Als dat nodig is, worden organisaties en inwoners gewaarschuwd en geadviseerd, bijvoorbeeld door een NL-Alert.
Opschalen naar GRIP
Hoe weet iedereen wat te doen in zo’n ingewikkelde situatie? Hoe zorg je dat de hulp goed verloopt? Dat is landelijk geregeld in de Gecoördineerde Regionale Incidentenbestrijdings Procedure, of kortweg: GRIP. Lees meer over onze aanpak in het Regionaal Crisisplan.
In 2024 waren er 6 GRIP-incidenten in onze regio.
4 GRIP-niveaus: 4 hulpteams
De grootte van een incident of crisis en de effecten ervan op de omgeving bepalen samen het GRIP-niveau. Bij elk GRIP-niveau hoort een ander hulpteam.
GRIP 1: hulpdiensten werken samen
Bij GRIP 1 is gecoördineerde samenwerking nodig tussen de hulpdiensten op de plek van de gebeurtenis. Bijvoorbeeld als voor bewoners opvang geregeld moet worden, zoals bij het gaslek in Zaandam in 2024. Om die hulp goed te organiseren komt de Mobiele Commando Unit (MCU) ter plaatse. Dat is een soort ‘crisiscentrum op wielen’.
GRIP 2: extra hulpteam aan de slag met gevolgen van het incident
De gevolgen van een incident zijn zo hevig dat mensen er in een groot gebied last van hebben. Bij de brand in Middenbeemster in 2025 kwam urenlang veel rook vrij die over de A7 en over woonwijken trok. Bij GRIP 2 krijgt het hulpteam dat ter plaatse werkt, steun van een extra hulpteam: een Regionaal Operationeel Team (ROT). Dat team houdt zich vooral bezig met de bestrijding van de effecten van het incident.
GRIP 3: bestuurlijke keuzes zijn nodig
Bij de brand aan het Havendijkje in Volendam in 2010 werden hotelgasten geëvacueerd, de haven gesloten en een groot gebied afgezet. De burgemeester neemt dan besluiten om de gevolgen van het incident te beperken. Een Gemeentelijk Beleidsteam (GBT) helpt de burgemeester hierbij. Dit team bestaat uit adviseurs van de verschillende hulpdiensten en partners die betrokken zijn bij het incident.
GRIP 4: voorzitter heeft de leiding
Tijdens de corona-pandemie was het noodzakelijk dat alle inwoners in Zaanstreek-Waterland op dezelfde manier geïnformeerd en gehoord werden. De voorzitter van Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland had daarom de leiding: dat is in ons geval de burgemeester van Zaanstad. Een Regionaal Beleidsteam (RBT) stond hem bij. In dit team zitten de burgemeesters van de betrokken gemeenten en verschillende adviseurs.